Thema-avond rond 250e ‘verjaardag’ psalmberijming 1773 trekt veel belangstelling
Ter ere van de 250e ‘verjaardag’ van de psalmberijming van 1773, vond in de Dordtse Augustijnenkerk onlangs een speciale psalmzangavond plaats. Naast bijdragen van ds. Verhoeven, ds. van den Herik en ds. van der Zwan, werd er door de aanwezigen veelvuldig gezongen uit de eeuwenoude berijming. Het Ivrietkoor Al Naharot bracht daarnaast enkele Hebreeuwse psalmen ten gehore.
Organisator Arie Nelemans blikt dankbaar terug op de avond die op veel belangstelling kon rekenen. “Deze avond was voor mij boven verwachting. Er was iemand die mij vroeg hoeveel mensen er zouden komen. Ik antwoordde: ‘Dat weet ik niet, misschien maar dertig mensen of mogelijk tweehonderd. Rond kwart voor acht was de kerk echter behoorlijk gevuld. De stoelen voor de pilaren waren bijna allemaal bezet en ook in de banken zaten nog wat mensen, dus uiteindelijk zaten er zeker 250 tot 300 personen”, vertelt Nelemans.
De Dordtenaar, en tevens meelevend met de hervormde Augustijnenkerk, was in het najaar van 2021 de eerste die aandacht vroeg voor het 250-jarige jubileum van de psalmberijming. Vervolgens kwamen de ideeën voor de psalmzangavond in samenwerking met de Gereformeerde Bond, enkele gemeenteleden van de Hervormde Wijkgemeenten 2 & 7 in Dordrecht, Het Klein Convent en de Dordtse Raad van Kerken tot stand.
Nelemans maakt kenbaar waarom de psalmen hem zo nauw aan het hart liggen en waarom het van deze avond moest komen. “De psalmen zijn voor mij het Evangelie in het Oude Testament. Je kan er zoveel van leren: in tijden van blijdschap, maar ook in tijden van verdriet. (Ps. 116). Het voor mij magistrale orgel in de Augustijnenkerk vertolkte via onze organist Jeroen de Weerdt deze blijdschap, maar ook de oproep tot God om Zijn wegen bekend te maken. (Ps. 25).”
Bij enkele psalmen werd er medewerking verleend door trompettisten Siebren de Weerdt en Anne-Marie Bruinstroop. Het Ivrietkoor Al Naharot, onder leiding van Doron Peper, bracht daarnaast enkele Hebreeuwse psalmen ten gehore.
Naast het zingen van de psalmen, waren er ook referaten van ds. J.A.W. Verhoeven en ds. A.J van den Herik. Ds. Verhoeven, voorzitter van de Gereformeerde Bond en predikant van de Hervormde WBA te Krimpen aan den IJssel, behandelde de actualiteit van de psalmberijming van 1773 waar zijn collega Van den Herik inging op de historiciteit. Ds. A. van der Zwan (CGK Dordrecht-Centrum) nam de opening en de afsluiting voor zijn rekening.
Tijdens de avond werd onder meer het vierde vers van psalm 43 gezongen. De psalm kent vanwege een gebeurtenis in de Tweede Wereldoorlog een bijzondere ‘link’ met Dordrecht. “De Dordtse verzetsstrijder Leendert Keesmaat werd door de Duitse bezetter gearresteerd en opgesloten in de gevangenis van Scheveningen. Samen met andere verzetsstrijders, kreeg Keesmaat te horen dat hij doodgeschoten zou worden op de Waaldorpervlakte. Terwijl de gevangenen hun dood tegemoet liepen, hief Keesmaat het vierde vers van psalm 43 aan: ‘
Dan ga ik op tot Gods altaren,
Tot God, mijn God, de bron van vreugd;
Dan zal ik, juichend stem en snaren
Ten roem van Zijne goedheid pare,
Die, na kortstondig ongeneugt’
Mij eindeloos verheugt.’
En zo ging Keesmaat via de dood tot het Leven, tot God met verheuging. Het is daarom dat deze psalm ieder jaar tijdens de dodenherdenking op vier mei gezongen wordt en ook wel de ‘Dordtse’ psalm genoemd wordt”, aldus Nelemans.
Voordat het vierde vers door de aanwezigen in de kerk luidkeels gezongen werd, klonk er een bewerking van de Last Post die organist Jeroen de Weerdt speciaal voor deze avond componeerde. “Met medewerking van de trompettisten werd dit door de organist op een prachtige manier naar voren gebracht.”
Nelemans merkt op dat de psalmberijming van 1773 nog altijd springlevend is. “In heel veel kerken van ons land worden deze psalmen nog iedere zondag gezongen en zijn ze zeer geliefd. De psalmen bevatten daarnaast ook een hoog poëtisch gehalte en ook de melodieën zijn prachtig om te zingen.”
Het feit dat ‘Dordt’ verkozen werd als uitvalsbasis voor de avond is niet zomaar. “De berijming van 1773 is op last van de Staten-Generaal der Verenigde Nederland verordineerd waarbij er gekozen werd uit drie berijmingen. Een van de berijmingen waar de keuze op viel, is van Dordtenaar Johannes Eusebius die liefst 82 psalmen berijmde. In de Dordtse Nieuwkerk ligt Voet begraven en is zijn zerk nog steeds te zien. Zo mag Dordrecht trots zijn op zijn Nationale Synode van 1618-1619, maar ook op de Berijming van onze “Dordtse” Voet", vertelt Nelemans.
Bekijk in onderstaande video de Psalmzangavond terug.
Praatmee