Complottheorieën over het coronavirus, waarom tieren ze zo welig?

Nieuws 10 november 2020 Henk van Blijderveen
Corona kerk

Complottheorieën zijn weliswaar van alle tijden, maar in het huidige coronatijdperk duiken ze toch wel erg vaak op. In dit artikel zal ik proberen te verklaren waarom complottheorieën over het coronavirus zo welig tieren.

Een simpele vleermuis, zeg je?!
In februari van dit jaar, toen het coronavirus echt goed losging, was de bereidheid van de gemiddelde Nederlander om de regels op te volgen nog groot. Vooral omdat niemand zijn leven zeker leek te zijn. De artsen wisten nog bar weinig over het virus, de gevolgen waren onvoorspelbaar en de ziekenhuizen dreigden het niet meer aan te kunnen.

Inmiddels weten we, meer dan een miljoen coronadoden wereldwijd verder, beter en gooien veel mensen die niet direct tot een risicogroep behoren er met de pet naar. Ze zijn de vrijheidsbeperkingen zat en grijpen ieder bericht, dat de zin van de maatregelen ontkracht, aan om het nauwer te nemen dan anderhalve meter.

De argwaan tegenover overheid en wetenschap is vrij logisch, want hun visies botsen nogal eens met Gods wetten en met Gods wetenschap.

“Want wees nou eerlijk”, zo zeggen ze, “het kán toch niet zo zijn, dat één simpele vleermuis de wereld zo’n slag toebrengt? Nee, daar zit meer achter!” En ze zoeken naar grootse, meeslepende verklaringen, die in verhouding staan tot de catastrofe. Verklaringen waarbij zondebokken, overgoten met pek en veren, op stokpaardjes door de sociale media galopperen. Een peiling van Ipsos laat zien waar die zondebokken zoal uit bestaan: 15% van de Nederlanders gelooft dat het coronavirus een chemisch wapen is, dat in een lab is gemaakt, 5% denk dat er een duister plan van Bill Gates achter zit en 4% ziet 5G als de boosdoener.

De influencers als verspreider van complottheorieën
Vooral influencers, degenen die onze schermen vullen, omdat ze een beetje kunnen presenteren, zingen of rappen en dergelijke, hebben een grote stem in de verkondiging van deze complottheorieën.

Bijvoorbeeld door de inmiddels niet liegende cijfers van ziekenhuisopnames en doden totaal te negeren en te zeggen dat het coronavirus niet meer is dan een griepje. Ja, de woorden influencer en influenza liggen verdraaid dicht bij elkaar… Je zou er bijna een complottheorie achter zoeken.

Maar goed, wie maar vaak genoeg onzinberichten hoort, promoveert ze vanzelf tot werkelijkheid. Kijk maar naar de volgelingen van Donald Trump, die fanatiek en kritiekloos hun leider volgen.

En nu de tweede golf een feit is, zullen de weerstand tegen de aangehaalde vrijheid en de behoefte aan complottheorieën alleen nog maar groeien.

Ook christenen zijn gevoelig voor complottheorieën
Maar wist u dat ook christenen vatbaar zijn voor complottheorieën? Bovengemiddeld vatbaar zelfs! Daar zijn twee redenen voor.

15% van de Nederlanders gelooft dat het coronavirus een chemisch wapen is, dat in een lab is gemaakt, 5% denk dat er een duister plan van Bill Gates achter zit en 4% ziet 5G als de boosdoener.

De eerste is een veelal terechte argwaan tegen overheid en wetenschap, die niet met God rekenen. En de tweede reden is het feit, dat er in de Bijbel profetieën staan die nog in vervulling moeten gaan.

Ik zal beide redenen globaal behandelen.

Argwaan tegen overheid en wetenschap
De argwaan tegenover overheid en wetenschap is vrij logisch, want hun visies botsen nogal eens met Gods wetten en met Gods wetenschap. Ondanks dat bestuurders en wetenschappers vaak goede hersens hebben, hebben ze toch een enorme blinde vlek. En dat is de kijk op Gods Waarheid. Je zou ze Bijbelse analfabeten kunnen noemen, die de gezonde grenzen van God niet kennen.

Toch mogen we dankbaar zijn voor onze regering, die zorgt dat de samenleving zo ordelijk mogelijk functioneert en voor de wetenschap die de mensheid veel zegeningen heeft gebracht. Maar hun visies moeten wel getoetst worden aan Gods Woord, dat als een tweesnijdend zwaard goddeloze gedachten fileert en blootlegt.

En wie zo toetst, kan niet anders dan afstand nemen van heel wat wetenschappelijke standpunten en wettelijk gestuurde ontwikkelingen. Wat betreft de wetenschap kunnen we bijvoorbeeld denken aan de steeds verdergaande maakbaarheid van (het) leven en de oerknal als bron van alle leven. En wat betreft de overheid aan legalisatie van euthanasie, abortus, genderdiversiteit en homohuwelijk.

Onvervulde profetieën ingekleurd met complottheorieën
Maar laten we als christen vooral niet vergeten om ook onze eigen visies te toetsen! Want het komt steeds vaker voor dat ik lees of hoor dat christenen, op grond van bovengemelde argwaan, het precieze hoe en waarom van Bijbelse profetieën die nog vervuld moeten worden, zelf inkleuren met complottheorieën. En dan bedoel ik complottheorieën die geen enkele steekhoudende grond hebben. Het geeft misschien houvast en een verklaring, maar verder zijn deze eigenmachtige vervullingen volstrekt zinloos.

Mijn advies is, om de tijd die verdaan wordt met het zorgen maken over de hedendaagse problemen, te gebruiken om meer over Jezus te horen en lezen en meer tijd met Hem door te brengen.

Zo geloven nogal wat christenen, dat met het komende coronavaccin ook een chip wordt geïnjecteerd. Een chip die de overheid in staat stelt om mensen te volgen. Uit een peiling onder SGP-stemmers bleek dat 20% van hen deze complottheorie geloofwaardig vindt. En uit eigen ervaring weet ik, dat deze gedachte echt niet alleen leeft onder SGP’ers.

Overigens is er voor de complotdenkers die een vaccin met een chip wat te ondoorzichtig en lomp vinden, ook een subtielere variant op internet verkrijgbaar: een coronavaccin dat onzichtbare spionerende nanodeeltjes bevat.

Nuchter en waakzaam
Al met al zijn er heel wat christenen die in beslag worden genomen door het nieuws over de coronapandemie en het zoeken naar “verklarende” complottheorieën. Tegen hen wil ik zeggen: ga terug naar het abc van uw geloof! Naar de rust en zekerheid van de Here Jezus, want door Zijn offer bent u een kind van God. Niets of niemand kan u uit Zijn hand roven!

Mijn advies is, om de tijd die verdaan wordt met het zorgen maken over de hedendaagse problemen en het zoeken naar verklaringen, te gebruiken om meer over Jezus te horen en lezen en meer tijd met Hem door te brengen. Want waar een mens zich mee voedt, daar wordt hij door gevormd. Voed u daarom met Christus en word vervuld met Zijn Geest. Met als gegarandeerde vrucht: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.

Meer heeft een mens, in voor- en tegenspoed, toch niet nodig?

Praatmee

Beluister onze podcast

Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Week van gebed 2024
Nieuws

Week van gebed 2024 in teken van het grote gebod: Heb God lief… en je naaste als jezelf

Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. De jaarlijkse gebedsweek vindt plaats van 21 t

Ruimtezoekers
Nieuws

Kerkpunt en TUU organiseren symposium over zoekende gelovigen

Op 10 november organiseren de Theologische Universiteit Utrecht en Kerkpunt het symposium ‘Ruimtezoekers’ in Utrecht. Veel twintigers en dertigers hebben vragen over geloof en worstelen met hun plek in de kerk. Tegelijk is het een groep die veel te b

Lume Ladies Light Trail
Nieuws

Lume Ladies Light Trail brengt licht in Kampen én Sri Lanka

Op vrijdagavond 10 november organiseren vrouwen van VIDA Kampen in samenwerking met het christelijke vrouwenplatform Lume de Lume Ladies Light Trail in Kampen. Dit sportieve event by night voert symbolisch langs én door plekken van licht in de stad.

Ko Aung*
Dagelijks leven

Ko Aung* ging gebukt onder vervolging en moest zijn thuisland ontvluchten

Vanaf het moment dat het leger in 2021 de macht overnam in Myanmar, hebben christenen het zwaar. Zo ook Ko Aung*. De christen, die vanuit het boeddhisme tot geloof in Jezus kwam, werd zodanig vervolgd dat hij zich zelfs genoodzaakt voelde om zijn thu

Mina
Nieuws

Mina zit in Iraanse gevangenis vanwege haar geloof in Jezus

Mina Khajavi (59) uit Iran zit al een jaar gevangen. Mina was moslim maar kwam tot geloof in Jezus als haar Redder en leidde hierna een huiskerk. Zij en de andere christenen werden opgepakt. Ze zouden “handelden met de intentie om de nationale veilig

Directeur van Stichting Present Nederland, Johannes de Vries
Dagelijks leven

Johannes de Vries is kersvers directeur van Stichting Present: "Plots stond ik met een verfkwast in mijn hand"

Hij was jarenlang hoofd voorlichting namens de ChristenUnie (CU) in de Tweede Kamer, maar sinds juni is Johannes de Vries directeur van Stichting Present. Hoewel de omgeving flink verschilt van politiek Den Haag, voelt De Vries zich er al vanaf dag é

Ds. M.M. van Campen
God

Ds. Van Campen: "Wie bij Jezus vandaan loopt, voelt zich knap ongelukkig"

'Als je eenmaal door de Deur naar binnen bent gegaan, kun je dan weer naar buiten? Of is binnen, binnen?' Die vraag werd onlangs gesteld aan ds. M.M. van Campen tijdens een avond van Geloofstoerusting. De hervormde predikant merkt op dat als je eenma

Chris Verhagen
God

Waarom laat God gebrokenheid toe in het leven van christenen? Chris Verhagen antwoordt

In deze video staat Chris Verhagen stil bij een zeer bekend Schriftgedeelte. Paulus beschrijft in 2 Korinthe 12 dat hem een doorn in het vlees is gegeven, een engel van de satan, om hem met vuisten te slaan. Hij heeft de Heer drie maal gesmeekt om he

Meerartikelen

Een gebed voor het betreden van het podium
God

Een gebed voor het betreden van het podium

Wat heb ik nou te bieden dat de ziel van anderen kan voeden? Vanuit mijzelf heb ik niet veel meer te tonen onder de loep van deze schijnwerpersdan mijn eigen trots en onzekerheid,mijn hunkering naar de eer van mensenen mijn angst voor afwijzing.Laat

Oud-predikant Ruud de Boer trok graag de hardloopschoenen aan: “Het was mijn uitlaatklep”
Dagelijks leven

Oud-predikant Ruud de Boer trok graag de hardloopschoenen aan: “Het was mijn uitlaatklep”

Inmiddels is hij al even met emeritaat, maar wie oud- predikant Ruud de Boer een beetje kent weet dat hij graag de hardloopschoenen aantrok. Zo liep hij verschillende marathons en ging hij soms hardlopend naar zijn jarige schoonvader toe. Maar wat he

Urker Mannenkoor Hallelujah
Nieuws

Najaarsconcert Urker Mannenkoor Hallelujah

Op zaterdag 28 oktober 2023 komt het Urker Mannenkoor 'Hallelujah' voor en optreden naar de Martinikerk in Groningen. In dit Najaarsconcert zullen de Urker zangers op het orgel begeleid worden door Harry Hamer en op de piano door Jacob Schenk. Naast

André Piet
God

De hel: een goddeloze uitvinding?!

De laatste tijd is ‘de hel’ een heet onderwerp in de christelijke pers. De theoloog Arnold Huijgen wijdde onlangs zijn inauguratie hieraan. We spreken er te weinig over, zo meent hij, en in preken zou het vaker aan bod moeten komen. Het Nederlands Da

De lofzang klinkt
Nieuws

IKC ondersteunt zondagsschool in ontwikkeling kerstviering

Het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC) voorziet zondagsschoolleidinggevenden voortaan jaarlijks van geschikte ingrediënten voor een kerstviering. Met een digitaal pakket kan de leiding eenvoudig een theologisch en didactisch verantwoord programma sam

Emmanuel (42)
Dagelijks leven

Emmanuel (42) werd als eerste geopereerd na terugkeer Mercy Ships in Sierra Leone

Na meer dan tien jaar is Mercy Ships weer terug in Sierra Leone om ook daar mensen te helpen die vaak geen toegang hebben tot medische zorg maar dit wel dringend nodig hebben.  De eerste patiënt die aan boord van het imposante ziekenhuisschip onder h

Israël
God

Videoboodschap Christenen voor Israël: Gods trouw is vandaag tastbaarder dan ooit!

'Het grootste deel van de Bijbel speelt zich af in Israël. Kapernaüm, Jeruzalem, de Jordaan en het Meer van Galilea: plaatsen die voor elke christen tot de verbeelding spreken. Het zijn plekken die vandaag opnieuw opbloeien. God koos lang geleden dit

Thema-avond rond 250e ‘verjaardag’ psalmberijming 1773 trekt veel belangstelling
Nieuws

Thema-avond rond 250e ‘verjaardag’ psalmberijming 1773 trekt veel belangstelling

Ter ere van de 250e ‘verjaardag’ van de psalmberijming van 1773, vond in de Dordtse Augustijnenkerk onlangs een speciale psalmzangavond plaats. Naast bijdragen van ds. Verhoeven, ds. van den Herik en ds. van der Zwan, werd er door de aanwezigen veelv

PKN-predikant geeft gehoor aan oproep paus om samen voor de kerk te bidden
Nieuws

PKN-predikant geeft gehoor aan oproep paus om samen voor de kerk te bidden

Onlangs deed paus Franciscus een bijzondere oproep: ‘Kom naar Rome en bid mee voor de toekomst van de kerk.’ Op 30 september zal het Sint-Pietersplein naar verwachting dan ook volstromen met jongvolwassen die gezamenlijk aan die oproep gehoor geven. 

Cvandaag podcast
Nieuws

Cvandaag podcast over Duitse burgemeester, de GerGem en de bikini

Het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie is gepresenteerd. Redacteur Patrick Simons licht een aantal interessante items uit. Presentator Jeffrey Schipper merkt dat er veel aandacht uitging naar uitspraken van dominee Klaassen over de bikini. En h

Grote Verzoendag
God

Wat iedere christen zou moeten weten over Grote Verzoendag

Op de 10e van de maand Tisjerei (september/oktober op onze kalender) viert de Joodse gemeenschap Jom Kippoer (Grote Verzoendag). Binnen het Jodendom is het de belangrijkste van de feestdagen die de HEERE in Leviticus 23 heeft voorgeschreven. Als we d

Hendrik Jan van der Heiden
God

De geestelijke erfenis van oprichter GerGem: de Bijbel is ruimer dan ds. Kersten

Dat er heel wat ontsporingen binnen het christendom zijn, is wel bekend, wie interesse heeft in de kerkhistorie. Dat er ook ontsporingen zijn met de leer van de uitverkiezing is evident, echter onder de bevindelijke gereformeerde kring vandaag nog sp